#Hindistan

Pakistan-Hindistan çatışmasını Yapay Zekaya sorduk: 3. Dünya Savaşı Çıkarmı?

Pakistan-Hindistan Gerilimi Dünyayı Nükleer Savaşın Eşiğine Getirebilir mi? Hindistan ve Pakistan arasında on yıllardır süregelen ve zaman zaman sıcak çatışmalara dönüşen Keşmir sorunu merkezli gerilim, son dönemdeki karşılıklı füze saldırıları ve artan askeri hareketlilikle yeniden uluslararası gündemin üst sıralarına tırmandı. İki nükleer gücün karşı karşıya gelmesi, sadece bölgesel değil, küresel çapta bir felaket senaryosunu, hatta üçüncü dünya savaşı olasılığını akıllara getiriyor. Uzmanlar, olası bir sıcak çatışmanın ve özellikle nükleer silahların kullanılmasının yıkıcı sonuçları olabileceği konusunda uyarıyor. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Nurettin Akçay, Hindistan-Pakistan geriliminin, Rusya-Ukrayna veya Çin-Tayvan krizleri kadar ön planda olmasa da dünyanın en kritik jeopolitik sorunlarından biri olduğunu vurguluyor. Akçay'a göre, iki ülkenin sahip olduğu nükleer caydırıcılık, tam kapasiteli bir savaşı düşük bir ihtimal haline getirse de, 1999'daki Kargil Savaşı benzeri düşük yoğunluklu çatışma riski giderek artıyor. Özellikle Keşmir gibi hassas bölgelerdeki sınır çatışmalarının her an tırmanabileceğine dikkat çeken Akçay, olası bir çatışmada Hindistan'ın çok etnikli yapısının da önemli bir faktör olduğunu ve Hindistan'daki Müslüman topluma yönelik büyük çaplı şiddet olaylarının yaşanabileceği uyarısında bulunuyor. Bölgesel etkilerin ötesinde, uzmanlar Çin'in pozisyonuna da dikkat çekiyor. Dr. Akçay, Çin'in Pakistan'ın en önemli müttefiklerinden biri olduğunu ve Hindistan ile ciddi bir rekabet içinde bulunduğunu belirtiyor. Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) gibi projelerle İslamabad'ı destekleyen Pekin'in, olası bir çatışmada tarafsız kalmakta zorlanabileceğini ifade ediyor. Bu durum, Çin'in doğrudan çatışmaya dahil olacağı anlamına gelmese de, Hindistan ile Çin arasındaki mevcut sınır anlaşmazlıklarının yeniden alevlenme riskini beraberinde getiriyor. Durham Üniversitesi'nden Doç. Dr. Ferhat Çağrı Aras ise, ABD'nin Hindistan'ı Çin'e karşı bölgesel bir müttefik olarak gördüğünü, Pakistan ile ilişkilerinin ise sınırlı düzeyde seyrettiğini hatırlatıyor. Bu durumun, bölgede ABD ve Çin eksenli bir gruplaşmayı beraberinde getirdiğini belirtiyor. İki ülkenin de nükleer silahlara sahip olması, krizin boyutunu daha da tehlikeli hale getiriyor. Doç. Dr. Aras, son terör saldırılarının bölgesel askeri ve ekonomik dengeleri sarstığını, küresel düzeyde ise yeni bir güvenlik mimarisi tartışmasını tetiklediğini ifade ediyor. Nükleer güç sahibi iki ülke arasındaki gerilimin tırmanması, uluslararası alanda büyük bir endişe kaynağı. Sözcü gazetesinde yer alan ve Science Advances dergisindeki 2019 tarihli bir araştırmaya atıfta bulunan habere göre, Hindistan ve Pakistan arasında yaşanabilecek sınırlı bir nükleer savaş dahi küresel iklim üzerinde yıkıcı etkilere yol açabilir. Araştırmaya göre, böyle bir savaş dünya genelinde sıcaklıkların ortalama 2 ila 5 derece düşmesine ve yağışların yüzde 15 ila 30 oranında azalmasına neden olabilir. Bu durum, "nükleer kış" olarak adlandırılan ve güneş ışığının atmosfere ulaşmasını engelleyen bir fenomenin yaşanmasına neden olabilir. Bu durumun Türkiye gibi ülkeler üzerinde de doğrudan etkileri olabileceği, özellikle tarım sektöründe verimlilik kaybı, gıda üretiminde azalma ve fiyat artışları gibi sorunlara yol açabileceği belirtiliyor. Küresel gıda güvenliğinin de bu durumdan olumsuz etkileneceği ve özellikle gıda ithalatına bağımlı ülkelerin büyük zorluklar yaşayabileceği öngörülüyor. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Omair Anas ise, Hindistan ve Pakistan'ın uzun süredir ciddi bir diplomatik temas olmadan izolasyon içinde yaşadığını ve aralarındaki güven düzeyinin düşük olduğunu belirtiyor. Anas'a göre, Hindistan'ın son terör saldırılarının ardından Pakistan'a yönelik baskıyı artırarak sınırlı bir operasyon başlatma olasılığı bulunuyor. Uluslararası aktörlerin genel olarak Hindistan'ın bakış açısına daha yakın durduğunu ve Pakistan'ın bir izolasyonla karşı karşıya olduğunu ifade eden Anas, Pakistan hükümetinin ise ekonomiyi yeniden inşa etmeye odaklandığını ve bu nedenle uluslararası toplumdan daha fazla zaman ve işbirliği talep edeceğini, bu yolla gerginliğin azaltılmasını umduğunu dile getiriyor. Sonuç olarak, uzmanlar Pakistan-Hindistan arasındaki mevcut gerilimin sıcak bir çatışmaya, hatta nükleer bir savaşa dönüşme riskinin düşük de olsa var olduğunu belirtiyorlar. Böyle bir senaryonun sadece bölgesel değil, küresel çapta yıkıcı sonuçları olacağı, iklim değişikliklerinden gıda krizlerine kadar pek çok alanda derin etkiler yaratacağı konusunda hemfikirler. Uluslararası toplumun, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmek ve nükleer silahların yayılmasını önlemek için diplomatik çabalarını artırması, felaket senaryolarının önüne geçilmesi açısından hayati önem taşıyor. Üçüncü dünya savaşı gibi bir olasılık şu an için uzak görünse de, nükleer güçler arasındaki herhangi bir çatışmanın kontrol dışına çıkma potansiyeli, bu tür endişelerin yersiz olmadığını gösteriyor.